Dr.Ömer Çoşkun Şifalı Bitkiler H-I-İ

Şifalı Bitkiler - H-I-İ

HANIMELİ DİĞER ADLARI : Türüzotu FAYDALARI : Anjin, nefes darlığı, karaciğer şişliği, öksürük, nezle ve bronşite iyi gelir. HARDAL LATİNCE ADI : Sinapis Nigra YETİŞTİĞİ YERLER : Bütün Avrupa, Kuzey Afrika ve Hindistan'da yetişmekte olan hardal bitkisi yurdumuzda da bütün bölgelerde yaygın olarak yetiştirilmektedir. FAYDALARI : İçinde bulunan müsilaj maddesinden dolayı bağırsaklardan su çekerek dışkının yumuşamasını sağlar ve müshil gibi tesir eder. Acı lezzeti sebebiyle iştah açar. Ayrıca, hazmı kolaylaştırır. Göğsü yumuşatıp, öksürüğü keser. Romatizma ve sinirsel ağrılara fayda sağlanabilir. Tozu buruna çekilirse burun tıkanmalarını açar. HAŞHAŞ LATİNCE ADI : Papaver Somniferum YETİŞTİĞİ YERLER : Hindistan, Batı Asya ve ülkemiz haşhaş ekilen başlıca bölgelerdir. Birçok haşhaş türlerini barındıran coğrafi bir bölge olan Türkiye'de 40'ın üzerinde yabani haşhaş türü mevcuttur. FAYDALARI : Bitkinin kullanılan kısımları ham meyvelerinin çizilmesi ile elde edilen afyon, kurutulmuş ham meyveler, yapraklar, tohumları ve tohumlarından elde edilen yağıdır. Bilhassa hâricen kullanılan bâzı merhemlerin bileşimine girer ve ağrı dindiricidir. Bileşiminde toplanma zamanına göre değişen afyon alkaloitleri vardır. Harici ağrı dindirici olarak, özellikle diş hekimliğinde kullanılır. Tohumlarının yağı ise, tohumları soğukta tazyik edilmesi sûretiyle elde edilen yağdır. Soğukta elde edilen yağın bileşiminde asitler az, sıcakta elde edilen yağın ise asitleri fazladır. Soğukta elde edilen yağ, bâzı merhemlerin bileşimine girer. Sıcakta elde edilen yağ, yemek yağı ve sanayide sabun yapımında kullanılır. UYARILAR : İçerdiği zehirli maddeli dolayısıyla, hekim kontrolü ve tavsiyesi olmadan kesinlikle kullanılmamalıdır. HATMİ LATİNCE ADI : Aithaea Officinalis DİĞER ADLARI : Devegülü, Hitmi, Gülhatmi, Tıbbihatmi YETİŞTİĞİ YERLER : Genellikle sulak çayırlar ve dere kenarlarında Avrupa, Amerika, Avustralya kıtalarında bulunan hatmi, ülkemizde daha çok Marmara ve Akdeniz bölgeleri olmak üzere tüm Anadolu'da yaygındır. FAYDALARI : İdrar söktürücüdür. Mideyi yatıştırır, bağırsakları yumuşatır. Nezleyi hafifletir. Göğsü yumuşatır ve balgamı söktürür. Hatmi sakinleştiricidir. Ağız, boğaz ve diş diplerindeki ülserlere iyi gelir. Ayrıca hatmi bedendeki yaraları iyileştirir. Hatmi yumuşatıcı ve tahriş giderici etkilere sahiptir. Ağız ve boğaz iltihaplarında gastritte, öksürükten ileri gelen solunum yolu tahrişlerinde, cilt yaralanmalarında yumuşatıcı, dolayısıyla tahriş giderici olarak kullanılabilir. Hatminin diğer bir etkisi idrar arttırıcı olmasıdır. Ayrıca yumuşatıcı etkisi de idrar yolları tahrişinden kaynaklanan ağrılara fayda sağlar. Arı sokmalarında, yapraklarla ovulduğunda ağrı ve kızarıklık giderilir. HAVACIVA OTU LATİNCE ADI : Alkanna Tinctoria DİĞER ADLARI : Tüylü boya, Kızılencik YETİŞTİĞİ YERLER : İtalya, Yugoslavya, Yunanistan, Suriye ve ülkemizde Ege ve Akdeniz bölgelerinde yetişir. FAYDALARI : Kabız ve haricen basit yaraları iyi edici özelliği tanenden ileri gelmektedir. Ayrıca çiçekler, tohumlar ve kökte balgam söktürücü etki mevcuttur. HAVLICAN YETİŞTİĞİ YERLER : Asya'nın tropik bölgelerinde yetişen çok yıllık bir bitkidir. FAYDALARI : Havlıcan bol idrar söktürmesi, üre asidini (vücuda yorgunluk hissi verir) dışarı atar. Böylelikle romatizma çekenlerin tedavisine yardım eder. Ağrıları azaltır, hasta sıkıntılardan kurtulur. Gerektiği gibi alınırsa iştahın açıldığı görülür. Mideyi güçlendirir, sindirim sisteminin düzene girmesini sağlar. Mide ve bağırsaklarda biriken gazları gidermesi bakımından da etkili bir bitkidir. Dahası hava yutmayı da önler. Bir başka yararı da baş ağrısını, baş dönmesini kısa zamanda geçirmesidir. Bu bakımdan havlıcanın da evde bulundurulmasında büyük yarar vardır. Özellikle romatizmalı olup da ağrılardan şikayet edenlerin evlerinde bulunmalıdır. HAVUÇ FAYDALARI : Havuç vitamince çok zengindir. A-B-C-D-E vitaminleri bulunur. Bu vitaminler ise bitkinliğe, kansızlığa ve birçok hastalığa iyi gelir. Havuç, yenilirse öksürüğe, balgama, göğse ve mideye şifa verir. Sarımsakla yenilirse bacak ağrılarına iyi gelir. İyi olmayan yaralarda, tohumları ve yaprakları dövülerek konur. Tohumu içilirse idrar ve aybaşı kanamalarını söktürür. Havuç, vücudun bütün damar ve mesamatını açar, arka ağrılarına iyi gelir. Havuç bal ile terbiye edilir, yenirse cimayı takviye eder, meniyi artırır. Turşusu mideye ve karaciğere kuvvet verir, dalağın şişini de indirir. HERCAİ MENEKŞE FAYDALARI : Egzama ve aknede, derinin pullanmasında, ülserde, flebitte, basurda, üre miktarının azalmasında, romatizmada, damar tıkanıklığında, histeride, sinirsel spazmlarda ve organizmada su birikmesinde kullanılması önerilir. HEVHULMA LATİNCE ADI : Lythrum Salicaria YETİŞTİĞİ YERLER : Ilıman iklim bitkisidir. Avrupa, Anadolu ve Güney Asya'da yetişir. FAYDALARI : Damar büzücü etkisi sebebiyle basuru küçültmek ve kabızlık için kullanılır. HİNDİBA LATİNCE ADI : Cichorium Intybus DİĞER ADLARI : Acıgıcı, Güneğik, Mavi sütleğen, Acımarul, Frenk salatası, Radika YETİŞTİĞİ YERLER : Anayurdunun Hindistan, Endonezya ya da Mısır olduğu sanılmaktadır. Orta ve Güney Avrupa, Balkanlar ile Anadolu'da yaygın olarak yetişir ve yetiştirilir. FAYDALARI : Merkezi sinir sistemini sakinleştirici ve kalp spazmını arttırmak suretiyle kalp faaliyetlerini hızlandırıcı, mikropları öldürücü tesiri vardır. İdrarı söktürür. Kanı temizler. Müshil etkisi vardır. İştah açıcıdır. Bedeni güçlendiren kuvvetli bir toniktir. Baharatlı lezzetiyle iştah açıcı, hazmı kolaylaştırıcı, kan dolaşımını artırarak kuvvet vericidir. Aynı zamanda idrar söktürücü, terletici ve hafif müshil etkileri de mevcuttur. HİNDİSTAN CEVİZİ LATİNCE ADI : Cocos Nucifera YETİŞTİĞİ YERLER : Asıl vatanı Hindistan olmakla beraber tüm tropikal ülkelerde yetiştirilir. Srilanka, Malezya ve Afrika ülkelerinde yetiştirilir. FAYDALARI : Sindirim kolaylaştırıcı ve gaz söktürücü etkisi vardır. Bu sebeple bilhassa küçük çocuklara verilir. Etli kısmı da aromatik kokuludur. Oldukça besleyici bir meyvedir. Ağız kokularını giderir, ishale iyi gelir. Acı ve baharlı tadıyla iştah açar, keskin kokuşu, ağız kokularını bulantı ve kusmayı giderir, balgam söktürür, idrarı arttırır. Tohum kabukları güzel kokusuyla sinirli kimseleri teskin eder. UYARILAR : Yüksek dozlarda küçük hindistan cevizi myristicin sebebiyle halüsinasyonlara yani hayal görmeye, hızlı kalp atımlarına ve orientasyon bozukluğuna yol açar. Çok yüksek doz ölüme bile sebebiyet verebilir. HİNT KENEVİRİ LATİNCE ADI : Cannabis Indica DİĞER ADLARI : Kendir otu, Kenevir, Kınnap otu, Deli yonca YETİŞTİĞİ YERLER : : Genel olarak bütün sıcak ve orta sıcaklıktaki iklimlerde yetişebilen bitkinin anavatanı Güney Hindistan olarak bilinmektedir. Yurdumuzda da Bursa, Kocaeli, Balıkesir, İzmir, Antalya, Kütahya, Konya, Kayseri, Sivas, Samsun, Kastamonu ve Amasya illerinde ekilmektedir. FAYDALARI : Hint kenevirinin başlıca 3 yetiştirilme amacı vardır. Birincisi dokumacılıkta ve ip yapımında kullanılan bitkinin lifleri için, ikincisi ihtiva ettiği esrar diye bilinen keyif verici madde için, üçüncüsü ise tohumundan elde edilen yağ içindir. Yorgunluk, öksürük nöbeti, romatizma, astım, deliriyum tremens, migren ağrısı, glükom, bulantı, tümörler, sara, enfeksiyon, anoreksi, artirit, zona, adetle bağlantılı kramp ve bunalım gibi rahatsızlıklarda kullanılması önerilmektedir. UYARILAR : Türkiye'de esrar imali amacıyla kenevir ekimi, esrar imali, satışı ve kullanımı kanunen yasaktır. Uyuşturucu maddeler merkezi sinir sistemini etkileyerek kullanan kişinin ruhsal ve fiziksel dengesini bozan; bu kişide fiziksel ve ruhsal bağımlılığa yol açan; kişisel ve toplumsal yönden ekonomik ve sosyal çöküntü oluşturan maddelerdir. HİNT TÜTÜNÜ LATİNCE ADI : Lobelia Inflata YETİŞTİĞİ YERLER : Amerika kıtasına ait bir bitkidir. Ayrıca Hindistan'da da yetiştirilmektedir. FAYDALARI : 19. asırda tedavide bulantı yapıcı, kusturucu, balgam söktürücü olarak ve astımda kullanılmıştır. Vücutta tütünün etkilerini daha zayıf olarak gösterir. Tükürük ve bronş salgılarını azaltır. Mide asidini arttırır. Bağırsak hareketleri ve kalp atışları hızlanır, tansiyon yükselir. Damarları daraltır, idrar azalır. Sinir sistemini uyararak uyanıklık verir. Bitkinin içerdiği lobelin sigarayı bırakmak maksadıyla kullanılan birçok ilacın terkibine girer. HODAN LATİNCE ADI : Borago officinalis DİĞER ADLARI : Zembil çiçeği, Sığırdili YETİŞTİĞİ YERLER : Anayurdu Doğu Akdeniz havzası olup ülkemizde Kuzey ve Batı Anadolu bölgelerinde yabani olarak yetişmektedir. FAYDALARI : Solunum yollan hastalıklarına iyi gelir. Öksürüğü keser. Balgam söktürür. Akciğer zarı yangılarını azaltır. İdrar söktürücüdür. Kanı temizler. Bebek emziren annelerde süt gelişini artırır. Adrenalin bezeleri için iyi bir güçlendirici toniktir. Özellikle kortizon ve steroidle yapılan tedavilerden sonra hodan alınması bünyeye iyi gelir. Uzun yıllardan beri geleneksel kullanımıyla, cesareti artırır. Sinirsel gerginlikleri en aza indirger. Streslere karşı bünyede direnç sağlar. Terletici ve ateş düşürücüdür. Soğuk algınlığı ve gribe karşı etkilidir. Hodan yara ve yanıklara iyi gelir. Kuru ve duyarlı ciltlere iyi gelir. Cildi yumuşatır. Mineral yönünden zengin olan hodan, tuzsuz diyetlerde salata ve yemeklere katılan körpe yapraklarıyla, bedenin tuz eksiğini tamamlar. HORASANİ LATİNCE ADI : Artemisia Cina Berg YETİŞTİĞİ YERLER : Türklerin anavatanı olan Orta Asya steplerinde yetişir. FAYDALARI : İştah açıcı, bağırsak gazlarını giderici, kan dolaşımını arttırarak vücuda zindelik verici, safra kesesi çalışmasını dolayısıyla safra akımını hızlandırıcı, sindirimi kolaylaştırıcı ve mide salgısını arttırdığından mide suyu azlığı ile seyreden tipte gastritlerde fayda sağlayıcı rol oynar. Bağırsak solucanı ve kıl kurduna etkili olup tenyalara etkisi zayıftır. Bazı kaynaklar cinsel gücü arttırıcı ve saç çıkmasını hızlandırıcı rol oynadığını da yazmaktadır. UYARILAR : Horasanı zehirli bir bitki olduğundan kesinlikle hekim kontrolü altında uygulanmalı ve bulantı, kusma baş ağrısı gibi zehirlenme belirtileri görüldüğünde derhal kesilmelidir. HOROZBAŞI LATİNCE ADI : Galeopsis Tetrahit YETİŞTİĞİ YERLER : Memleketin her yanında, otlu, taşlık yerlerde, (zararlı ot halinde) tarlalarda bulunur. FAYDALARI : Dalak hastalığı, kötü huylu anemi ve akciğer vereminde kullanılır. HURMA LATİNCE ADI : Diospyros Koki DİĞER ADLARI : Kocayemiş, Karahurma YETİŞTİĞİ YERLER : Anavatanı Çin ve Japonya olup Hindistan İran ve Türkiye'de Karadeniz bölgesinde yetiştirilmektedir. FAYDALARI : Kabız yapıcı etkiye sahiptirler. Kolesterolü ve yüksek tansiyonu düşürür. Meyveleri değişik lezzetli bir gıda olarak tüketilir. Trabzon hurmasının suyu da kullanılabilir. HUŞ AĞACI LATİNCE ADI : Betula Lotus YETİŞTİĞİ YERLER : Avrupa ormanlarında, ülkemizde de Kayseri Erciyes dağı, Ağrı dağı, Sivas, Artvin, Ardahan, Bingöl dağları civarlarında mevcuttur. FAYDALARI : Yaprakları idrar söktürücü ve ağrı kesicidir. Yine sedef hastalığında da sedefleri azaltıcı etkisi olduğu bilinmektedir. Vücutta gut hastalığına sebep olan ürik asit metabolizmasına, ısırgan otuna benzer bir etki göstererek, bu hastalıkta fayda sağlar. HÜNNAP LATİNCE ADI : Zizyphus Lotus, Zizyphus Vulgaris DİĞER ADLARI : Ünnap, Çiğde YETİŞTİĞİ YERLER : Anavatanı Suriye olarak bilinmektedir. Akdeniz'e kıyısı olan ülkelerde, bu arada Anadolu'da da özellikle Batı ve Güney bölgelerde yetiştirilmektedir. FAYDALARI : Meyveleri göğüs yumuşatıcı, öksürük kesici ve müshil olarak etkilidir. Bronşit, astım, soğuk algınlığı, boğaz hastalıkları, kabızlık, üre ve bağırsak rahatsızlıklarına önerilir. HÜSNÜ YUSUF LATİNCE ADI : Dianthus Barbatus DİĞER ADLARI : Çinkaranfili, Guguçiçeği, Kızhanım, Kırkaranfili, Nazar otu YETİŞTİĞİ YERLER : Bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilmekte olan Hüsnü Yusuf'un yabani olarak Kırklareli ormanlarında da bulunduğu bildirilmektedir. FAYDALARI : Terletici ve yatıştırıcı olduğundan soğuk algınlıkları ve gribal rahatsızlıklarda rahatlamak amacıyla kullanılır. İdrar söktürücü etkisi de bilinmektedir. Ayrıca eski kitaplar halk arasında temre denilen cilt hastalığına da iyi geldiğini yazmaktadır. IHLAMUR LATİNCE ADI : Tilia Cordota Miller YETİŞTİĞİ YERLER : Çoğunlukla ormanlarda bulunsada birçok türleri süs ağacı olarak, bahçe ve parklarda yetiştirilmektedir. Ihlamur bir Avrupa ağacıdır. Yurdumuzda da daha çok Kuzey Anadolu'da olmak üzere bulunmaktadır. FAYDALARI : Soğuk algınlığı, nezle, spazm, hazımsızlık, uykusuzluk, histeri, nevroz, ateş, damar tıkanıklığı, migren (yaprakları), gut, damar sertliği, romatizmaya iyi gelir. Ihlamur tadı ve kokuşu ile hoş bir içecek olup ferahlık verir, yatıştırıcı ve hafif uyutucudur. Özelikle sıcak içilmesi sebebiyle terletici ve idrar söktürücü etkileri de görülür. Saponin maddesi sebebiyle balgam söktürücü ve göğsü yumuşatıcıdır. Bu etkilerinden dolayı ıhlamur soğuk algınlığı ve nezlede hastayı terletip, göğsünü yumuşatma amacıyla verilir. Aynı zamanda hastanın genel direncini de arttırır. Safra salgısını uyararak bazı hazımsızlık vakalarında iyileşme sağlayabilir. Ihlamur suyuyla yapılan banyonun dinlendirici yorgunluk giderici ve sinirleri teskin edici etkisi olduğu bildirilmektedir. Saçlara canlılık kazandırır, yorgunluk sebebiyle gözlerde meydana gelen kızarıklıkları alır. UYARILAR : Yemek üzerine içilirse hazmı güçleştirir. ISIRGAN OTU LATİNCE ADI : Urtica DİĞER ADLARI : Dolayan diken, Gidişken otu, Sırganotu YETİŞTİĞİ YERLER : Bütün Avrupa ve Kuzey Amerika'da yurdumuzun tamamında kolaylıkla rastlanır. Çit kenarları ve harabelerde sıktır. FAYDALARI : İdrar söktürücüdür. İştah açıcıdır. Burun kanamaları ve kadınlarda dölyatağı kanamalarında doku ve damar büzücü özellikleriyle kanamayı kesici etki yapar. Toniktir. Bedeni güçlendirir ve destekler. Isırgan, romatizma ve siyatik ağrılarına karşı etkilidir. Saç ve tırnakların ana maddesi olan keratini güçlendirerek saç dökülmelerini ve tırnak kırılmalarını önler. Çocuklarda oluşan egzamada ya da sinirsel kökenli cilt rahatsızlıklarında etkilidir. UYARILAR : Böbreklere yan tesirini önlemek için zamkı Arabi veya kesira alınmalıdır. IŞGIN LATİNCE ADI : Rheum Officinale, Rheum Palmatum, Rheum Ribes DİĞER ADLARI : Ravent, Uçgun YETİŞTİĞİ YERLER : Uzakdoğu'da Çin ve Tibet'in dağlık bölgelerinde Moğolistan dağlarında yetişir. Rheum ribes türü Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da da mevcuttur. FAYDALARI : Acı bir madde olduğu için iştahı açar. Mide ve bağırsak gazlarını giderir. Raventin ilginç bir özelliği, yüksek miktarda alındığında müshil olarak etkimesine karşı, düşük dozlarda kabız etkisi yapmasıdır. UYARILAR : Bebekler ve hamileler kullanmamalıdır. ITIR ÇİÇEĞİ LATİNCE ADI : Pelargonium DİĞER ADLARI : Çoban iğnesi, Kokulu sardunya, Turnagagası, Kırmızı Itır, Solucan otu YETİŞTİĞİ YERLER : Anayurdu Güney Afrika olmasına karşın, Akdeniz havzası ülkelerine çok iyi uyum sağlamışlardır. Ülkemizde Ege ve Akdeniz bölgelerinde çeşitli ıtır türleri süs bitkisi olarak pek yaygındır. FAYDALARI : Mide ve bağırsaklardaki aşırı gazları söktürür. Diyareyi (ishal) keser. Yabani ıtır ya da Solucanotu adı verilen türünün kurt (solucan) düşürücü etkisi vardır. Sindirim sistemi üzerinde olumlu etkiler yapar. Hazımsızlığı giderir. Sindirimi kolaylaştırır. Ayrıca ıtır türlerinin cildi güzelleştirdiği ileri sürülmektedir. İĞDE FAYDALARI : Meyveleri kabızlık yapıcı, zihin açıcı, mide bulantısını önleyici, vücuda kuvvet vericidir. Egzama, öksürük, kadınlardaki cinsel isteksizlik ve ishale iyi gelir. İNCİR LATİNCE ADI : Feigenbaum DİĞER ADLARI : Yemiş YETİŞTİĞİ YERLER : Türkiye’de Ege ve Akdeniz bölgesinde yetişir. Yurdumuzda incir en çok İzmir-Aydın yöresinde yetiştirilmektedir. FAYDALARI : İncir meyvelerinde şeker, organik asitler, sabit yağ ve vitaminler (A,B,C) vardır. Meyveleri gerek yaş olarak gerek kuru olarak yenmektedir. Kuru meyveler balgam söktürücü olarak, yumuşatıcı olarak kullanılır. Halk arasında sütle kaynatılan incir ses kısıklığına karşı kullanılır. İncir, kalbe ferahlık verir. Kuluncu ve sindirim organı sancılarını giderir. Ayrıca, yaş dalları kırıldığında akan sütümsü beyaz sıvı, nasır ve siğillere sürülürse tedavi eder. İT ÜZÜMÜ LATİNCE ADI : Solanum Nigrum DİĞER ADLARI : Tilki üzümü, Köpek üzümü YETİŞTİĞİ YERLER : Avrupa, Türkiye ve Güney Asya'da yaygın bir bitkidir. FAYDALARI : Teskin edici, yatıştırıcı, ağrı kesici ve hafif uyuşturucudur. Bu sebeple uykusuzluk durumlarında ve sara tedavisinde kullanılabilir. Saponin sebebiyle öksürüklü hastalıklarda göğsü yumuşatıcıdır. Ezilmiş taze yaprakları ağrı kesici ve iltihap önleyici etkileri nedeniyle derideki yaralarda ve basurda kullanılır. UYARILAR : Yüksek miktarlarda alınması zehirleyici olup kusma, ishal, terleme, halsizlik yapabilir.