Sağlık / Aile Planlaması
Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar ve Korunma Yolları
Cinsel yollarla bulaşan hastalıklar (CYBH), özellikle nüfusu kalabalık olan metropollerde daha önemli bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Çok çeşitli şehirlerden ve hatta ülkelerden, çeşitli kültürlerden gelen insanların çokça yaşadığı ülke, şehir, kasaba hatta köylerde bile elbette kaçınılmaz olarak bu tür cinsel hastalıklar görülmektedir.
Korunma yöntemlerine değinmeden önce bu tür hastalıkların kısa bir özetini yapmakta fayda var:
CYBH adı altında toplanan hastalıklar hayatı tehlike arz eden hastalıklar olabileceğinin yanı sıra (AIDS ve Hepatit B gibi); hayati tehlike arz etmeyen ancak kalıcı hasarlar bırakabilen hastalıklar (erkek ve kadınlarda da kısırlığa sebep olan enfeksiyonlar, özellikler şunlara dikkatinizi çekmek isterim ki kadında kalıcı ağrılar ve diğer jinekolojik belirtilere yol açan enfeksiyonlar) şeklinde; veya enfeksiyon süresince çok çeşitli belirtilere yol açan, kişiyi rahatsız eden ve daha sonra giderek hafifleyen seyir izleyecek şekilde olabilir (kadında vajinit ve bazı sistit türleri gibi).
CYBH'ler kadının anatomik özellikleri nedeniyle erkeklerden kadınlara daha çabuk ve kolay bulaşırlar. Hayatı tehdit eden enfeksiyonlar hariç, diğerleri genellikle kadınlarda daha kolay kalıcı hasarlar bırakırlar ve daha şiddetli belirtilere neden olurlar. CYBH'lerin önemli bir kısmı kronik seyirlidir, yani bir defa bulaştıktan sonra hiçbir belirti göstermese de vücutta enfeksiyon etmeni yaşamaya devam eder. CYBH'ler arasında virüslere bağlı oluşanlar için günümüzde henüz kesin etkili bir tedavi şekli geliştirilememiştir.
Tüm bu özellikleri sebebiyle CYBH'ler önem arz eden bir sağlık sorunudur ve bu konuda bilgisi olmayan insanları daha kolay ve daha çabuk "vurur".
Korunma Yolları
Cinsel yollarla bulaşan hastalıklardan bireysel düzeyde korunmanın en etkili yolu hastalık riski taşıyan şüpheli kişilerle (hayat kadınları, hayat kadınlarıyla birlikte olduğu bilinen kişiler, çok sayıda partneri olan ya da olmuş insanlar) bu tür kişilerle ilişkiye girmekten kesinlikle kaçınmaktır.
Fakat unutulmaması gereken bir diğer konuda tam netleşmemiş şüpheli olmayan biriyle beraber olunduğunda da hastalık bulaşabilir. Bu yüzden ikinci basamak, hakkında bilgi sahibi olunmayan bir kişiyle, ne derece "temiz" görünürse görünsün, ilişkide prezervatif kesinlikle kullanmaktır.
Prezervatifler arasında lateks yapılı olan ve spermisit içerenler tercih edilmelidir (spermisitlerin aynı zamanda mikroorganizmaları etkisiz hale getirebilme özellikleri de bulunmaktadır). Prezervatif tek kullanımlık olmalı ve ilişki sonrası çıkartıldıktan sonra poşete koyularak atılmalı ve eller bolca sabunlu suyla yıkanmalıdır.
Prezervatif kullanımı seneler boyunca erkeklerin tekelinde ve inisiyatifinde kalmıştır. Son zamanlarda ise kadınların kullanımına uygun olarak geliştirilen prezervatifler Amerika ve bazı Avrupa ülkelerinde kullanılmaya başlanmıştır. Ülkemize de girmiş olan bu tür ürünlerin çok geçmeden insanlarımız tarafından yaygın olarak kullanılacağını düşünmekteyim.
Ne derece etkili korunma olursa olsun cinsel yollarla bulaşan hastalıklar açısından herkes risk altındadır. Bu tür hastalıkların çoğunda erken tanı ve tedavi hem kişinin sağlığının tekrar oluşturulması, hem de hastalığın daha çok bulaşmasının ve yaygınlaşmasının engellenmesi açısından önem arz etmektedir. Her bireyin CYBH grubunda yer alan hastalıkların genel belirtilerini bilmesi çekinmeden doktora başvurması kesinlikle önemlidir.